Chào mọi người, nay cuối tuần rảnh rỗi nên tôi lại ngồi chia sẻ chút kinh nghiệm thực tế của mình đây. Lần này là về cái chủ đề nghe quen mà lại lạ, lạ mà lại quen: tiếng anh lớp 9 unit 1. Nghe thì đơn giản là một bài học trong sách giáo khoa thôi, nhưng mà để “thấm” được nó thì cũng cả một quá trình đấy.
Bắt đầu từ đâu?
Thú thật là dạo này tôi có kèm con bé cháu học bài. Nó vừa lên lớp 9, cầm quyển sách tiếng Anh mới tinh mà mặt mày cứ nghệt ra. Unit 1, chủ đề thường là “Local Environment” hay gì đó tương tự, giới thiệu về các địa điểm, cảnh quan địa phương. Nghe thì có vẻ dễ xơi, nhưng mà từ vựng mới rồi cấu trúc ngữ pháp cũng làm con bé nó hơi khớp.
Đầu tiên, tôi bảo nó đọc qua một lượt toàn bộ unit. Cứ đọc thôi, không cần hiểu hết, để hình dung xem người ta nói về cái gì. Cái này giống như mình đi vào một khu phố mới, cứ đi một vòng ngó nghiêng đã, rồi mới xem xét từng nhà.
Đi sâu vào chi tiết
Sau khi con bé nó đọc xong, tôi bắt đầu đi vào từng phần:
- Từ vựng (Vocabulary): Đây là cái xương sống. Tôi không bắt nó học thuộc lòng một danh sách dài ngoằng. Thay vào đó, tôi lấy từng từ mới trong bài đọc, bài nghe, rồi giải thích nghĩa, cách dùng trong ngữ cảnh cụ thể. Ví dụ, từ “traditional” (truyền thống) thì tôi sẽ hỏi nó ở quê mình có cái gì là “traditional” không? Rồi liên hệ đến “traditional craft village” (làng nghề truyền thống) chẳng hạn. Cứ thế, học từ nào là gắn liền với thực tế từ đó.
- Ngữ pháp (Grammar): Unit 1 lớp 9 thường sẽ ôn lại các thì cơ bản, có thể có thêm “used to” để nói về thói quen trong quá khứ, hoặc câu phức với các mệnh đề quan hệ đơn giản. Tôi không giảng giải lý thuyết suông. Tôi lấy ngay ví dụ trong bài, phân tích cấu trúc, rồi cho nó đặt câu tương tự. Sai thì sửa, sửa đến khi nào đúng thì thôi. Cái quan trọng là phải thực hành, chứ nghe không thì tai nọ nó lại xọ tai kia.
- Kỹ năng (Skills):
- Đọc hiểu (Reading): Tôi cho nó đọc lại bài đọc, lần này thì chậm hơn, cố gắng hiểu nội dung chính. Đọc xong thì trả lời câu hỏi. Chỗ nào không hiểu thì đánh dấu lại, hai cậu cháu cùng mổ xẻ.
- Nghe (Listening): Phần này hơi khoai với nhiều đứa. Tôi cho nó nghe băng/file audio nhiều lần. Lần đầu nghe ý chính, lần hai nghe chi tiết hơn, lần ba cố gắng bắt từ khóa. Nghe xong cũng làm bài tập, rồi check lại transcript nếu cần.
- Nói (Speaking): Cái này mới là mục tiêu cuối cùng nhưng nhiều khi lại bị xem nhẹ. Tôi dựa vào các chủ đề, câu hỏi gợi ý trong sách, rồi cùng con bé luyện nói. Ban đầu nó còn ngại, nói lắp ba lắp bắp, nhưng cứ khuyến khích, sửa lỗi từ từ thì cũng ổn hơn. Ví dụ, nói về một địa điểm thú vị ở địa phương, tôi bảo nó cứ tưởng tượng đang giới thiệu cho một người bạn nước ngoài.
- Viết (Writing): Thường là viết một đoạn văn ngắn về chủ đề của unit. Tôi hướng dẫn nó cách lập dàn ý, dùng từ nối, sắp xếp câu cú sao cho mạch lạc. Viết xong tôi đọc, góp ý sửa lỗi.
Những trăn trở và thực tế
Nói thật là nhiều khi tôi cũng thấy hơi nản. Sách giáo khoa thì cũng chỉ là sách giáo khoa. Nội dung nhiều khi nó hơi khô khan, không thực sự hấp dẫn với tụi nhỏ. Cái cách học truyền thống là cứ nhồi nhét từ vựng, ngữ pháp đôi khi làm chúng nó thấy tiếng Anh như một gánh nặng.
Tôi nhớ hồi xưa mình học tiếng Anh cũng khổ sở lắm. Cứ cắm đầu vào học thuộc ngữ pháp, từ mới, nhưng đến lúc cần nói thì ú ớ không ra hơi. Bây giờ nhìn con cháu học, tôi cố gắng thay đổi cách tiếp cận một chút. Quan trọng là tạo hứng thú, giúp nó thấy được cái hay, cái ứng dụng của tiếng Anh trong cuộc sống.
Ví dụ, học về “local environment” thì tôi gợi ý nó thử tìm kiếm trên mạng bằng tiếng Anh về các địa điểm du lịch nổi tiếng ở Việt Nam, xem người nước ngoài họ viết gì, bình luận gì. Hoặc là xem các video review du lịch bằng tiếng Anh có phụ đề. Như vậy nó sẽ thấy tiếng Anh nó “sống” hơn, chứ không chỉ là những con chữ chết dí trong sách.
Kết quả ban đầu
Sau khoảng một tuần vật lộn với Unit 1, con bé cháu tôi trông có vẻ tự tin hơn hẳn. Nó không còn sợ sệt khi nhìn thấy bài tập tiếng Anh nữa. Từ vựng thì nhớ được khá nhiều do gắn với ngữ cảnh cụ thể. Ngữ pháp thì cũng nắm vững hơn vì được thực hành đặt câu liên tục. Quan trọng nhất là nó bắt đầu thấy việc học tiếng Anh cũng có cái thú vị riêng.
Tất nhiên, đây mới chỉ là bước khởi đầu. Hành trình học tiếng Anh còn dài. Nhưng tôi tin là nếu mình tìm được phương pháp phù hợp, kiên trì và tạo được động lực cho người học, thì việc chinh phục tiếng Anh, dù là bắt đầu từ tiếng anh lớp 9 unit 1 hay bất kỳ unit nào khác, cũng sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn rất nhiều. Chia sẻ vậy thôi, hy vọng có ích cho ai đó đang có con cháu học lớp 9 hoặc đơn giản là muốn ôn lại kiến thức cũ. Chúc mọi người cuối tuần vui vẻ!
Leave a Comment